پس اینکه به سوال شما مبنی بر لوله سیاه چیست، پاسخ دادیم، لازم است با روش تولید این محصول فولادی نیز آشنا شوید. برای تولید لوله درزدار، همانند هر مقطع فولادی دیگر، ابتدا کویل ورق را در اندازه‌های مشخص برشکاری و پس از آن به قسمت نورد ارسال می‌کنند. برای تولید لوله درزدار معمولا از ورق سرد استفاده می‌گردد. ابتدا آن را فرم می‌دهند و سپس درز را جوشکاری می‌کنند.

برای آن‌که بتوان ورق را فرم داد، روش O&U به کار گرفته می‌شود. شکل‌دهی به ورق تماما در حالت سرد انجام می‌پذیرد. چگونگی انجام آن نیز به این صورت است که ابتدا ورق به کمک قالب‌های مخصوص به صورت حرف انگلیسی U درآورده می‌شود. سپس فرم‌دهی و تغییر شکل، ورق را به صورت حرف O در می‌آورد.

• گازرسانی ساختمان ها
• تاسیسات ساختمانی
• موتورخانه ها
• ستون های برق

آبرسانی گرم و سرد

• ورق مورد نیاز جهت تولید لوله های درزدار باید جوش پذیری بالایی داشته باشند.
• این ورق باید دارای کمترین نقص ها در زمان نورد بوده و از فولاد بدون نقصی تولید شده باشند.
• ورق مذکور نباید دارای تنش داخلی باشد.
• تاب و انحنای ورق به حداقل ممکن برسد.
• سطح ورق مورد استفاده حتما باید صاف بوده و بدون هیچ گونه پوسته اکسیدی در سطح خارجی ورق باشد.

علاوه بر این ها باید بدانید که ترکیبات ورق نیز تا حد زیادی اهمیت داشته و می توان بر موارد زیر تاثیر گذار باشد:

• خواص مکانیکی لوله
• ریز ساختارها
• اندازه دانه ها
• جوش پذیری لوله و ...

• لوله سیاه درزد‌‎ار سبک
• لوله سیاه درزد‌ار سنگین
• لوله سیاه درزدار API

وزن این دسته از لوله ها در مقایسه با لوله های دیگر هم سایزهای خود بالاتر میباشند. اتصال این دسته از لوله ها از نوع جوشی بوده و کاربرد گسترده ای برای مصارف ساختمانی دارد.

لوله درزدار API

لوله درز دار API برای گاز رسانی و آب رسانی به کار میرود و نسبت به لوله درزدار سبک و لوله درزدار سنگین ضخامت بیشتری داشته و فشار بیشتری را تحمل می کند. از این نوع لوله در تاسیسات ساختمانی، موتورخانه ها استفاده گسترده ای می شود و نحوه اتصال آنها به صورت جوشی می باشد. مقاومت تسلیم بالا، ازدیاد طول نسبی بالا، چقرمگی بالا و دمای انتقال شکست نرم به شکست ترد پایین از ویژگی های اصلی این فولادها است.

مشخصات آن دسته از این فولادها که در ساخت لوله های انتقال نفت و گاز مورد استفاده قرار می گیرند توسط انستیتو نفت آمریکا (American Petroleum Institute) استانداردسازی شده است.

لوله مانیسمان یا لوله بدون درز نوعی لوله فلزی از جنس کربن استیل (فولادی)، استنلس استیل (فولاد ضد زنگ) یا فولاد آلیاژی است که از طریق میان تهی کردن شمش توپر فولادی (Billet) ساخته می شوند.

این کار توسط یک سمبه بصورت ایجاد یک حفره درون میله سرخ شده از حرارت انجام می شود. محصول نهایی لوله مانیسمان به صورت هیدرواستاتیک تست شده و بازرسی می شود و در صورت لزوم پوشش داده می شود.

روش تولید و ساخت لوله های بدون درز به گونه ایست که دارای بدنه ای یکدست و بدون درز میباشد زیرا هیچ جوش کاری روی آنها انجام نشده است.

از این لوله های درزدار به علت نبود درز در آنها در صنایع حساس مورد استفاده قرار میگیرند.

لوله های بدون درز طبق استاندارد متریالی ASTM A106 و ASTM A53 و Gr B API 5L تولید شده و همچنین استاندارد ابعادی لوله مانیسمان ASME B36.10 و ASME B36.19 می باشد. ASME B 36.10 برای لوله های Carbon Steel و ASME B 36.19 برای لوله های Stainless Steel به کار برده می شوند. سایز لوله های فولادی بدون درز از ⅛ اینچ (قطر خارجی 10.3 میلیمتر) تا 24 اینچ (قطر خارجی 610.4 میلیمتر) می باشد.

برای بیان ضخامت لوله های بدون درز یا مانیسمان از رده (Schedule) یا روش وزنی استفاده می شود که شامل رده 10، 20، 30، 40، 60، 80، 120، 160 و یا رده STD ،XS و XXS می شوند. این نمادها هر کدام نشان دهنده یک ویژگی خاص هستند. به طور کلی هر یک از آنها را می توان به این صورت معنی کرد که:

• STD به معنی Standard (استاندارد) می باشد.
• XS به معنی Extra Strong (سنگین) می باشد.
• XXS به معنی Double Extra Strong (فوق سنگین) می باشد.

• در لوله های سیاه در‌زدار خط جوش وجود داشته اما در لوله های مانیسمان هیچ خط جوشی وجود ندارد که این شکاف در زمان تولید و در مراحل انتهایی کار، با استفاده از دستگاه جوش، گرفته می شود.

وجود خط جوش باعث میشود که فشار و دمای قابل تحمل لوله محدود شود که این موضوع عیب لوله سیاه درز‌دار میباشد چون این لوله ها قابلیت تحمل فشار کمتری دارند.

• هزینه های ساخت لوله های سیاه درز‌دار در مقایسه با لوله های بدون درز کمتر میباشد.
• لوله های درزدار قابلیت تعمیر دارند و میتوان جایگزین مناسبی برای لوله های مانیسمان باشند.
• کاربرد لوله های سیاه درز‌دار برای مصارف مختلفی چون لوله کشی شوفاژ، موتورخانه ها و مصارف ساختمانی میباشند.

کاربردهای لوله مانیسمان

از این لوله ها برای انتقال و توزیع سیالاتی مانند نفت، گاز، بخار و غیره همچنین در ساخت مبدل های حرارتی و مخازن تحت فشار و لوله‎ کشی ساختمانی و تاًسیسات، لوله کشی گاز، آتش نشانی، صنایع غذایی و دارویی و برج‌ های خطوط انتقال برق استفاده می شود.

کاربرد لوله های مانیسمان محدود به یک صنعت یا قشر خاص نمی شود و می توان در صنایع مختلفی از آنها استفاده کرد. معمولاً A106 برای دماها و فشارهای بالا کاربرد دارد. A179 که کم کربن است در مبدل های حرارتی و کندانسورها استفاده می شود و A192 برای دیگ های بخار مورد استفاده قرار می گیرد. از جمله کاربرد هایی که می توان برای لوله های بدون درز معرفی کرد، عبارتند از:

ابزار دقیق – دیگ بخار – کوره – مبدل حرارتی – نفت و گاز – مکانیکی – هوافضا و ...

به طور کلی هر کدام از لوله‌های گفته‌‌‌شده، از نظر ماده‌ی اولیه، خواص و همچنین روش تولید با هم متفاوت هستند.

• به عنوان مثال، برای ساخت لوله‌ی درزدار از ورق یا تسمه‌ی فولادی استفاده می‌شود و این در حالی است که ماده‌ی اولیه‌ی لوله‌ی بدون درز، شمش فولادی است.
• لوله‌ی درزدار، به دلیل وجود درز جوش، تحمل فشار کمتری دارد و معمولاً از آن برای انتقال خطوط آب با فشار معمولی استفاده می‌شود؛ در صورتی که لوله‌ی بدون درز، کاربردهایی در شرایط فشاری بالاتری دارد.
• این دو نوع لوله از نظر قیمت نیز تفاوت دارند که به روش تولید آن‌ها برمی‌گردد؛ لوله‌های بدون درز، گران‌تر از نوع درزدار هستند.