ورق گرم ( سیـاه )
ورق های فولادی در زنجیره فولاد، از دو روش نورد گرم و نورد سرد تولید میشوند که ورق های تولید شده از هر روش کاربردهای متفاوتی دارند. ورق گرم (سیاه) به ورقی گفته میشود که از طریق نورد گرم تولید شده و یکی از ساده ترین نوع ورق در این زنجیره می باشد. به گونه ای که سایر ورق های موجود در بازار توسط انجام فرآیندهای مختلف بر روی این نوع ورق تولید میشوند. مثل ورقهای سرد!
- ابتدا تختال های گداخته تا دمایی بیش از 1100 درجه سانتیگراد با آنالیز شیمیایی متناسب با محصول نهایی از کوره ها به سمت خط تولید حرکت می نمایند.
- در گام بعد لایه های اکسیدی ضخیم که به صورت فلس بر روی تختال تشکیل شده اند، زدوده می شوند.
- پس از آن اسلب را با استفاده از دستگاه رول پرس تا ضخامت و عرض مشخصی فشرده می کنند.
- بعد از سایزینگ اسلب ها، کاهش ضخامت کنترل شده به وسیله ی غلتک های رفت و برگشتی صورت می گیرد.
- پس از آن تختال نازک شده که هنوز حالت گداخته دارد در باکس جمع آوری کویل به صورت کلافی پیچیده می شود.
- کلاف باز شده و ابتدا و انتهای آن به وسیله ی گیوتین جداسازی می گردد.
- پس از آن مرحله ی اکسیدزدایی ثانویه انجام می گیرد.
- سپس مجددا بوسیله ی غلطک های هیدرولیک بسیار قوی و سنگین در معرض نورد نهایی قرار می گیرد که در این مرحله خواص مکانیکی بهبود پیدا می نمایند.
- مرحله بعد خنک سازی ورق تولید شده و ارسال آن به سمت رول جمع کن (و یا محل بسته بندی در حالت شیت) می باشد.
- مراحل نهایی آن شامل بسته بندی و مارک کردن (چاپ برند و یا نام کارخانه و شماره ذوب) است.
آخرین مرحله پیش از ارسال آن به انبار یا خروج از کارخانه، وزن کشی و بسته بندی می باشد.
متداول ترین نوع ورق سیاه (نورد گرم) تولید شده در ایران ورق های St37 و St52 می باشند. ( شایان ذکر است این استاندارد از سال 1980 به بعد معتبر نبوده و جایگزین آن استانداردBS EN 10025 می باشد. در این استاندارد معادل برای گرید St37 در استاندارد EN ، با نام S235JRG2 شناخته می شود. همینطور St52 را با نام S355JR میشناسند.
با توجه به نیاز هر صنعت، ضخامتهای متفاوتی از ورقهای سیاه مورد نیاز است. ضخامتهای پر طرفدار در اغلب صنایع، شامل 1.5 و 2 mmمی‌باشد. اما به طور کلی تا ضخامت 60 mm نیز تولید میشود که موارد مصرف و مشتریان خاص خود را دارد.
فرآیند تولید ورق سیاه موجب دوام و استحکام بالای آن میشود که این محصول را برای ساخت محصولات فولادی دیگر مناسب می‌سازد. تولید ورق سیاه در مقایسه با سایر ورق‌ها هزینه کمتری دارد و قیمت آن نیز پایین‌تر است، اگرچه کیفیت بالایی دارد.
از دیگر ویژگی‌های کاربردی ورق سیاه می‌توان به انعطاف‌پذیری بالا، قابلیت ماشین‌کاری، استحکام و کشش بالای آن اشاره کرد.
ورق گرم با توجه به استانداردها و ویژگی‌هایی که دارد به تناسب آن کارایی مختلفی نیز می‌یابد، از آنجایی که ورق سیاه محصولی پایه‌ای و کاربردی است، برای تولید انواع پروفیل‌ها مانند ناودانی، ورق روغنی، نبشی، سپری، پروفیل Z، چهارچوب و ... استفاده میشود.
این محصول به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم قابل استفاده است. ساخت مخازن، ساخت بدنه ماشین آلات، اتومبیل ها و کشتی ها از جمله موارد کاربرد مستقیم آن است. از طرف دیگر، این محصول را می توان به صورت غیرمستقیم در ساخت سایر مقاطع فولادی مانند انواع پروفیل های ساختمانی و صنعتی به کار برد.
برخی دیگر از موارد کاربرد ورق گرم به اختصار عبارت است از :
- به صورت مستقیم و غیرمستقیم در سازه های ساختمانی
- ساخت انواع تانکر کشتی و تانکرهای متحرک
- لوله های انتقال نفت و گاز
- به عنوان استحکام دهنده در برخی قطعات خودرو مثل محافظ شاسی
- ساخت انواع زیردریایی
- به عنوان ماده اولیه در اغلب پروفیل ها
- سایر مصارف سنگین و صنعتی
قیمت ورق سیاه نسبت به سایر ورق‌ها کمتر است و در عوض انعطاف‌پذیری بالا و استحکام خوبی دارد؛ همین چند موردی که ذکر کردیم دلیل استفاده فراوان از این محصول را توجیه می‌کند. از آنچه قیمت ورق سیاه را تحت تأثیر قرار می‌دهد، به عوامل زیر می‌توانیم اشاره کنیم :
برند تجاری تولید کننده – تکنولوژی به کار رفته در ساخت محصول – استاندارد ورق – ضخامت – ابعاد – کیفیت محصول نهایی –
از کارخانه‌های معتبر تولیدکننده ورق سیاه، موارد زیر را می‌توانیم نام ببریم:
فولاد مبارکه اصفهان - فولاد کاویان اهواز - فولاد اکسین خوزستان - فولاد سبا اصفهان - فولاد گیلان و ...